Nasza Parafia

Dzieje Kościoła w Jabłonce

Jabłonka leży u podnóża Babiej Góry. Z najwcześniejszymi zapisami dotyczącymi tej miejscowości spotykamy się w XIV wieku, mimo że człowiek przebywał na tych terenach już w prehistorii. W historia Jabłonki naznaczona jest wieloma ciekawymi wydarzeniami, a związanymi między innymi ze stałym osadnictwem, reformacją, wojnami światowymi I i II, walkami narodowościowymi, wynikającymi z faktu przygraniczności tych terenów. Pierwsze wzmianki, zapisane – na temat naszej miejscowości pochodzą z XIV wieku. W 1368 roku Kazimierz Wielki założył tutaj komorę celną. Stałe osadnictwo na tych terenach obserwujemy dopiero w XVI wieku. Rok 1558 uważa się – w większości opracowaniach – za datę założenia Jabłonki.W 1595 roku wybudowano pierwszy kościół drewniany. W 1608 roku został on spalony, kilka lat później odbudowany. Walki religijne na tych terenach osłabiły życie religijne miedzy innymi na Górnej Orawie w tym w Jabłonce. Wybudowano zbór protestancki, a katolicy modlili się w lasach lub później w kościele w Orawce. Po zwycięstwie katolicyzmu nad luteranizmem prawdopodobnie pod koniec XVII wieku, odebrano zbory protestantom i poświecono kościoły katolickie na całej Górnej Orawie w tym również świątynie w Jabłonce, która stała się filią kościoła w Orawce. Początkowo jabłończański kościół był pod wezwaniem św. Marii Magdaleny (symbol nawrócenia) i Rozalii (obrona przed epidemiami, które nękały ówcześnie ten region).

W 1787 roku erygowano – za pozwoleniem cesarza Austrii -parafię w Jabłonce. Pierwszym proboszczem był ks. Adam Rosiński. Stał nadal drewniany kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny i Rozalii, a w ołtarzach bocznych czczono Przemienienie Pańskie i Matkę Bożą Częstochowską oraz Świętą Rodzinę.

Obecny kościół w Jabłonce jest drugim kościołem. Pierwszy zbudowany był z drewna i znajdował się na miejscu obecnego cmentarza. Istniał od XVI do połowy XIX wieku. Kościół murowany- pod wezwaniem Przemienia Pańskiego powstał w latach 1802-1807, za czasów ks. Janicska i zastąpił drewnianą świątynię.

Wybudowany był w stylu “józefińskim” tj. łączył w sobie klasycyzm z barokiem. Trudna sytuacja społeczna, polityczna i religijna ( zabory, I i II wojna światowa) sprawiła, że dopiero w 1954 roku dokonano konsekracji tego kościoła.

Po pierwszej wojnie światowej parafia Jabłonka znalazła się w diecezji krakowskiej. Natomiast w okresie II wojny światowej ta miejscowość należała do diecezji spiskiej. Po wojnie wcielono ją ponownie do archidiecezji krakowskiej.

Jurysdykcję w nad parafią w Jabłonce, dotychczas sprawowali następujący księża: Adam Rosiński, Józef Jancsak, Stefan Murcsak, Jakub Mestyanek, Tomasz Andreański, Andrzej Szalatkay, Józef Szlamkay, Józef Hutyra, Maciej Vasko, Jerzy Andreidesz, Franciszek Zvada, Antoni Hronosta, Stefan Pironstak, Wojciech Nowak, Józef Nowotny, Stefan Hatiar (od 1913 do 1927), Władysław Kaczmarczyk (w okresie międzywojennym do 1928, Stefan Vojtaššiak ( w okresie II wojny światowej), Julian Łysek ( 1928- 1939 i1945- 1970 r.), Tadeusz Masny, Adam Bogucki, Florian Kosek, Stanisław Górecki, Kazimierz Czepiel.

        Konsekracja kościoła miała miejsce, w najtrudniejszym okresie dla Kościoła w Polsce. Zakończyła się II wojna światowa. Polska znalazła się pod wpływami komunizmu. Tym samym oznaczało to, iż nastąpi okres prześladowania Kościoła i proces ateizacji Polaków. W 1945 roku został zerwany konkordat. Kościół znalazł się poza prawem. Dążono więc do podpisania porozumienia. Prowadzone rozmowy nie przynosiły zamierzonych efektów. W bardzo trudnej sytuacji znalazła się miedzy innymi diecezja krakowska. W 1951 roku zmarł kardynał Adam Sapieha. Rząd blokował nominacje biskupie, wielu duszpasterzy znalazło się w więzieniach. W tej sytuacji bp lwowski Eugeniusz Baziak został powołany na stanowisko administratora apostolskiego w diecezji krakowskiej. Niestety w wyniku prześladowań rządu komunistycznego (zamykanie seminariów, zakaz tworzenia nowych parafii, ograniczanie kościelnych uprawnień w stosunku do szpitali, szkół, aresztowania księży i biskupów), został również aresztowany bp. Eugeniusz Baziak i prymas Stefan Wyszyński. Diecezją krakowską kierował jako wikariusz kapitularny bp. sandomierski Franciszek Jop.  Lata 1953- 1956 (bezpośrednio po śmierci Stalina) były najtrudniejsze dla Kościoła w Polsce. Mimo tego faktu – dokonano w 1954 roku konsekracji kościoła w Jabłonce. Pojęciem konsekracji wielokrotnie możemy się spotkać. Dotyczy ona osób i rzeczy. Jest to czynność dzięki, której dokonuje się uroczystego poświęcenia Bogu tychże wyżej wymienionych zjawisk. Kościół przeważnie konsekruje biskup. Poświecenie kościoła składa się z wielu czynności: specjalne modlitwy, uświęcenie wodą święconą, okadzenie oraz namaszczenie ołtarza i ścian świątyni. Po tejże konsekracji dana budowla przeznaczona jest wyłącznie dla Boga i dla jego służby i pod żadnym pozorem nie może być wykorzystywana do celów świeckich.

        Kościół w Jabłonce powstał na początku XIX wieku. Jednakże dopiero 6 sierpnia w 1954 roku – uroczystej konsekracji tegoż kościoła dokonał ks. bp Franciszek Jop biskup sandomierski i wikariusz kapitularny diecezji krakowskiej. Z tej też okazji wydany został dekret w sprawie tego wydarzenia. Dowiadujemy się z niego, że wspomniany biskup poświęca uroczyście tenże kościół – wbudowany z cegły i kamienia, według prawa Kościoła Rzymskokatolickiego nakazuje, aby, co roku uroczyście obchodzić odpust ku czci Przemienienia Pańskiego – ołtarz główny oraz mniejsze uroczystości ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Matki Bożej Dziewicy (ołtarze boczne).



Komentarze są zamknięte.